Ga naar de inhoud
 
 
 

Advies 2021/41


Advies nr. 2021/41 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over de verlenging van de COVID-premie, uitgebracht op 13/12/2021 na raadpleging van de NHRPH-leden per e-mail van 07/12/2021, wegens de gevraagde behandeling met hoogdringendheid.

Advies uitgebracht op verzoek van de heer Yves De Smedt, directeur-generaal van de Directie-generaal Personen met een handicap (DG HAN), in zijn brief van 06/12/2021.

1. ONDERWERP

Een voorontwerp van wet verlengt, tot en met maart 2022, de periode waarin de tijdelijke premie van 25 euro – bedoeld in het koninklijk besluit nr. 47 van 26 juni 2020 tot uitvoering van artikel 5, § 1, 3° van de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II) met het oog op het toekennen van een tijdelijke premie aan de gerechtigden op bepaalde sociale bijstandsuitkeringen – kan worden toegekend aan de gerechtigden op bepaalde sociale bijstandsuitkeringen.

2. ANALYSE

De memorie van toelichting van het voorontwerp van wet bepaalt het volgende:

Deze tijdelijke premie werd voorzien om de negatieve gevolgen en bijkomende kosten op te vangen die de COVID-19-pandemie voor deze kwetsbare categorieën veroorzaakt en werd oorspronkelijk toegekend van juli 2020 tot en met december 2020.  

Het maandelijks bedrag van deze tijdelijke premie bedroeg oorspronkelijk 50 euro per begunstigde.

Het bleek echter dat deze kwetsbare categorieën – ook na het aflopen van deze eerste periode – nog steeds extra ondersteuning nodig hadden, gelet op de heropleving van de epidemie en de strengere maatregelen genomen door de overheid. Daarom werd deze periode intussen reeds viermaal verlengd.

Dit gebeurde driemaal met behoud van het maandelijks bedrag van 50 euro per begunstigde en dit eerst, (…)

Nadien werd deze periode een vierde maal verlengd, ditmaal tot en met december 2021 door artikel 2 van de wet van xx december 2021 (wet nog niet bekendgemaakt) tot verlenging van de periode waarin aan de gerechtigden op bepaalde sociale bijstandsuitkeringen, in het kader van de maatregelen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19, een tijdelijke premie toegekend wordt.

Het maandelijks bedrag van de tijdelijke premie werd, in het licht van de geplande verhoging van de sociale uitkeringen op 1 januari 2022, vanaf oktober 2021 echter teruggebracht tot 25 euro.

Gelet op de huidige situatie op vlak van economie en gezondheid, werd door de Regering beslist om de periode voor de toekenning van deze maatregel aan de meest kwetsbare personen opnieuw te verlengen, ditmaal tot en met maart 2022.

Het maandelijks bedrag van de tijdelijke premie zal tijdens deze verlenging opnieuw 25 euro per begunstigde bedragen.

3. ADVIES

Globaal genomen is de NHRPH een voorstander van de verlenging van deze maatregel. De NHRPH herinnert er evenwel nogmaals aan dat deze maatregel ruimschoots ontoereikend is, zeker nu de premie opnieuw maar 50% bedraagt ten opzichte van de oorspronkelijke premie.

In zijn adviezen 2020/24, 2021/08, 2021/23 en 2021/36 betoogt de NHRPH dat het bedrag van de maandelijkse premie geenszins de kosten voor de nieuwe leefsituatie van personen met een handicap en hun gezin dekt. Naast de gezondheidscrisis is er ook een sociale crisis: de prijzen voor energie, grondstoffen, dienstverlening, enz. blijven zeer sterk stijgen. In advies 2020/24 worden nog andere extra kosten opgesomd.

In voormelde adviezen herinnert de NHRPH ook aan de vele vergeten groepen: volledig werklozen, personen in ziekte-invaliditeit, rechthebbenden op een inschakelingsuitkering, gepensioneerden met een klein inkomen die geen recht hebben op de IGO, ...

De NHRPH wenst de aandacht te vestigen op het volgende feit: de voorbije twee maanden waren bijzonder moeilijk. De inflatie bedroeg in november 2021 5,64% tegenover 4,16% in oktober en 2,86% in september. De inflatie op basis van de gezondheidsindex bedraagt in november 4,81% tegenover 3,48% in oktober en 2,29% in september (Bron: Statbel).

De Regering heeft beslist de inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) buiten index te verhogen met 10,75 % in 4 jaar, hetzij 2,68% per jaar. Deze verhoging heeft tot doel het armoederisico te verminderen door de toegang tot goederen en diensten te vergemakkelijken.

Volgens de maandvooruitzichten voor de gezondheidsindex zal de spilindex (momenteel 111,53) worden bereikt door de afgevlakte gezondheidsindex (zoals gedefinieerd in de wet van 23/04/2015 tot verbetering van de werkgelegenheid) in januari 2022. Als gevolg daarvan zouden de sociale uitkeringen en de wedden van het overheidspersoneel worden aangepast aan de gestegen levensduurte en dus worden verhoogd met 2%, respectievelijk in februari 2022 en in maart 2022 (Bron: Planbureau).

De NHRPH vraagt zich af of het inhaaleffect van de verhoging van de IVT het gewenste effect zal hebben. Zal dit effect niet kleiner zijn wegens de hoge inflatie van de laatste weken en de berekeningswijze van de indexering van de sociale uitkeringen? De NHRPH wenst hierover nauwkeurige informatie krijgen.

Ten slotte stelt de NHRPH vast dat in het verzoek om advies wordt vermeld dat, wat betreft de inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming, de kosten van de verlenging van de maatregel worden geraamd op 15.750.000 euro. Een compensatie voor dit bedrag zal worden gevraagd via de interdepartementale COVID-19-provisie. Mogen wij er zeker van zijn dat dit bedrag wel degelijk zal worden toegekend?

4. ADVIES BEZORGD

  • Voor opvolging aan de heer Yves De Smedt, directeur-generaal van de DG HAN
  • Voor opvolging aan mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris
  • Ter informatie aan Unia
  • Ter informatie aan het UNCRPD-coördinatiemechanisme
  • Ter informatie aan de federale ombudsman