Ga naar de inhoud

Advies 2022/13

Advies nr. 2022/13 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over de heropstart van de Interministeriële Conferentie (IMC) Welzijn, Sport en Familie – deel Handicap, uitgebracht op 8 maart 2022 na raadpleging van de NHRPH-leden per mail van 28 februari 2022 wegens het dringende verzoek van mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris.

Advies op verzoek van mevrouw Karine Lalieux (mail van 21 februari 2022).

1. ADVIES BEZORGD

  • Voor opvolging aan mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris
  • Ter informatie aan de heer Alexander De Croo, Eerste Minister
  • Ter informatie aan de heer Frank Vandenbroucke, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
  • Ter informatie aan mevrouw Sarah Schlitz, Staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit
  • Ter informatie van de ministers belast met personen met een handicap in de deelgebieden
  • Ter informatie aan Unia
  • Ter informatie aan het UNCRPD-coördinatiemechanisme
  • Ter informatie aan de federale ombudsman

2. ONDERWERP

Op initiatief van mevrouw Karine Lalieux, federaal Minister belast met Personen met een handicap, is de IMC Welzijn, Sport en Familie na een lange onderbreking opnieuw samengekomen. Er werd beslist de deel-IMC Handicap nieuw leven in te blazen en de naam te veranderen in “IMC Welzijn, Sport, Gezinnen en Handicap”.

Het overlegcomité moet deze beslissing nog goedkeuren.

3. ANALYSE

Binnen de IMC Welzijn, Sport en Familie werd in 2008 een deel-IMC Handicap opgericht. Deze deel-IMC is niet meer samengekomen sinds 2013, en wordt ook niet langer vermeld in de overzichtstabel met de samenstelling van IMC's van het overlegcomité.

Het regeerakkoord stelt dat de federale regering groot belang hecht aan de samenwerking tussen beleidsniveaus en garandeert dat de belangrijkste interministeriële conferenties regelmatig samenkomen.

Op 19 maart 2021 verzocht de Ministerraad de federale Minister belast met Personen met een handicap om de Gemeenschappen en Gewesten uit te nodigen bij te dragen aan het opstellen van een interfederale strategie handicap binnen de Interministeriële Conferentie bevoegd voor handicap.

Volgens de nota aan de Ministerraad is meer overleg tussen de federale regering en de deelgebieden essentieel, aangezien de bevoegdheden inzake handicapbeleid sterk versnipperd zijn.

In de nota aan de Ministerraad wordt er ook aan herinnerd dat de heropstart van een IMC bevoegd voor handicap een vraag is van het maatschappelijk middenveld (advies 2021-37 van de NHRPH).

Op 20 december 2021 kwam de IMC Welzijn, Sport en Familie samen op initiatief van de Minister, mevrouw Lalieux. De IMC kwam overeen:

  • de naam van de IMC Welzijn, Sport en Familie te wijzigen in IMC Welzijn, Sport, Gezinnen en Handicap;
  • de deel-IMC Handicap binnen de IMC Welzijn, Sport, Gezinnen en Handicap opnieuw te activeren;
  • een werkagenda voor de periode 2022 – 2024 op te stellen;
  • binnen de deel-IMC Handicap een interfederale strategie handicap 2021 - 2030 uit te werken;
  • een reflectie op te starten over de mogelijkheid om op middellange termijn een afzonderlijke IMC Handicap op te richten.

Voorts stelt de nota aan de Ministerraad dat

  • het overlegcomité de naamswijziging van een IMC dient goed te keuren;
  • de vertegenwoordigers van elke regering binnen de IMC dienen te worden gecommuniceerd aan het overlegcomité;
  • de Eerste Minister de agenda van het overlegcomité dient vast te leggen.

De huidige vertegenwoordigers van de federale regering in de IMC Welzijn, Sport en Familie zijn

  • mevrouw Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris;
  • de heer Vandenbroucke, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid;
  • mevrouw Schlitz, Staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit.

Voor het federaal niveau is geen wijziging van de vertegenwoordigers nodig voor de deel-IMC Handicap ten opzichte van de huidige samenstelling van de IMC Welzijn, Sport en Familie.

4. ADVIES

De NHRPH verheugt zich over de heropstart van de deel-IMC Handicap. In zijn advies 2021-37 wees de NHRPH op de noodzaak een forum voor overleg en samenwerking tussen de verschillende deelgebieden nieuw leven in te blazen om de denkoefening over personen met een handicap te blijven voeren. De NHRPH gaat akkoord met de naamswijziging van de IMC (ter herinnering: de nieuwe naam luidt Welzijn, Sport, Gezinnen en Handicap). De NHRPH wil op termijn komen tot een volwaardige IMC Handicap, om het belang van handicap in de verf te zetten. De NHRPH legt de nadruk op de transversaliteit van handicap: handicap moet dus NU REEDS IN ALLE IMC’s worden aangesneden en behandeld. 

De NHRPH betreurt evenwel dat de adviestermijn in het verzoek tot een elektronische raadplegingsprocedure nopen. Een advies dat in plenaire vergadering wordt uitgebracht, is altijd rijker, aldus de NHRPH (advies 2021-42).

De NHRPH dringt erop aan dat minstens over volgende dossiers overleg wordt gepleegd:

  • tewerkstelling van personen met een handicap, meer bepaald de strijd tegen de werkloosheidsvallen: de NHRPH herinnert eraan dat de tewerkstellingsgraad van personen met een handicap in België een van de laagste in Europa is.
    Op federaal niveau werden verschillende maatregelen getroffen of gepland om de terugkeer naar het werk van invalide of arbeidsongeschikte werknemers te bevorderen, zowel in de openbare als in de privésector (advies 2021-31, advies 2022-06 en advies 2022-10). Deze maatregelen vereisen een samenwerking met de deelgebieden.
  • toegankelijk openbaar vervoer (intermodaliteit tussen de verschillende vervoermiddelen) en toegankelijke infrastructuur voor personen met een handicap.
  • het oplossen van de problemen die zijn ontstaan door het invoeren van lage-emissiezones en het gebruik van scanauto's in de Gewesten voor bezitters van een parkeerkaart voor personen met een handicap (adviezen 2020-04 en 2021-32).
  • de wijziging van het koninklijk besluit van 15 oktober 2017 tot wijziging van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders: sinds de inwerkingtreding van dit besluit is de onderwerping van overeenkomsten voor beroepsomscholing en overeenkomsten voor beroepsopleiding aan de sociale zekerheid opgeheven, wat een aantal personen met een handicap in serieuze moeilijkheden heeft gebracht. Dit euvel is nog steeds niet opgelost (advies 2018/20).
  • het opstellen van statistieken over personen met een handicap: deze statistieken maken coherentere en efficiëntere maatregelen ten behoeve van personen met een handicap mogelijk.
  • de European Disability Card (EDC): overleg is essentieel om het aantal partners in de sport-, vrijetijds- en cultuursector uit te breiden en hen aan te moedigen hun aanbod af te stemmen op de verwachtingen van personen met een handicap en hun gezinnen.

Deze lijst is uiteraard niet exhaustief.

De NHRPH herinnert eraan op de hoogte te willen blijven van de besprekingen binnen de IMC. De NHRPH vraagt te worden geraadpleegd en/of betrokken bij de te prioriteren dossiers, en ook te worden geraadpleegd voor de agendering. De NHRPH dringt erop aan dat de andere deelgebieden personen met een handicap en de verenigingen die hen vertegenwoordigen betrekken via de adviesorganen. Structureel overleg met de bestaande adviesraden op federaal niveau en op het niveau van de deelgebieden is absoluut noodzakelijk.

De NHRPH hamert nogmaals op het transversale aspect van handicap. Ook Ministers die niet bevoegd zijn voor handicap, zullen dus aan de vergaderingen moeten deelnemen.