Advies 2022/07
Advies nr. 2202/07 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over de omzendbrief omtrent de retroactiviteit van het koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 betreffende de inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming houdende de inperking van de gevolgen van de “prijs van de arbeid”, uitgebracht in plenaire zitting van 17/01/2022.
Advies uitgebracht op verzoek van de heer Yves De Smedt, directeur-generaal van de Directie-generaal Personen met een handicap (DG HAN) - adviesvraag per e-mail van 14 december 2021.
1. AVIES BEZORGD
- Voor opvolging aan mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris
- Voor opvolging aan de heer Yves De Smedt, Directeur-generaal van DG HAN
- Ter info aan Unia
- Ter info aan het UNCRPD-coördinatiemechanisme
- Ter info aan de Federale Ombudsman
2. ONDERWERP
Het koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 betreffende de inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming houdende de inperking van de gevolgen van de ‘prijs van de arbeid’ (nog niet gepubliceerd) heeft als doel de arbeidsprikkel voor personen met een handicap te versterken door zowel de vrijstellingsdrempel voor de beroepsinkomsten voor het behoud van de integratietegemoetkoming (IT) als het vastgestelde plafond voor de vervangingsinkomsten te verhogen. De omzendbrief heeft als doel het begrip “nieuwe aanvraag” te verduidelijken.
3. ANALYSE
Artikel 2 van het voorgenoemd koninklijk besluit bepaalt als volgt:
voor de nieuwe aanvragen, die gedurende de 3 maanden die volgen op de publicatiedatum van dit besluit worden ingediend, en voor welke dit besluit een nieuw feit is dat de toekenning van de uitkering rechtvaardigt, kan het recht retroactief worden toegekend vanaf 1 oktober 2021.
In het ontwerp van omzendbrief staat:
Het begrip ‘nieuwe aanvraag’ wordt in het eerste lid van de eerste paragraaf van artikel 17 van het KB van 22 mei 2003 betreffende de procedure voor de behandeling van de dossiers inzake tegemoetkomingen aan personen met een handicap beschreven als een aanvraag die wordt ingediend wanneer zich volgens de aanvrager wijzigingen voordoen die de toekenning of verhoging van de tegemoetkomingen rechtvaardigen.
Echter geldt de retroactiviteit die wordt beschreven in artikel 2 van het koninklijk besluit betreffende de prijs van de arbeid niet enkel voor de nieuwe aanvragen maar ook voor de eerste aanvragen, wanneer het koninklijk besluit een nieuw feit is dat de toekenning van de uitkering rechtvaardigt.
De ratio hiervan is om de personen die nog geen aanvraag voor een tegemoetkoming ingediend hadden, omdat ze niet in aanmerking konden komen, rekening houdend met de vrijstelling op arbeid die voordien van toepassing was, toch de kans te geven om van de maatregel te genieten vanaf de toepassingsdatum.
4. ADVIES
De NHRPH is verheugd dat de eerste aanvragen ook in aanmerking worden genomen voor de retroactiviteit van de maatregel: personen die onder het vorige stelsel enkel recht hadden op een medische erkenning in het kader van de afgifte van attesten zullen dus dankzij de hervorming aanspraak kunnen maken op een financiële tegemoetkoming. De NHRPH vraagt zich echter af waarom het Koninklijk Besluit oorspronkelijk niet al in die zin was opgesteld.
De NHRPH vraagt zich ook af wat er zal gebeuren met de dossiers die gedurende de drie maanden worden onderzocht, wegens de ambtshalve controle of de vijfjaarlijkse controle. Zal de maatregel ook met terugwerkende kracht worden toegepast?
De NHRPH vraagt ook dat de maatregel zo snel mogelijk en liefst op de dag van de publicatie van het koninklijk besluit in het Belgisch Staatsblad op ruime schaal bekend wordt gemaakt.
Ten slotte verwacht de NHRPH dat een groot aantal "heropende" dossiers door de wijziging in aanmerking zullen komen voor herziening en dat de herziening vaak zal leiden tot een financiële toewijzing. Het is ook waarschijnlijk dat de OCMW's potentieel in aanmerking komende personen zullen aanmoedigen om een aanvraag in te dienen. De NHRPH wil zekerheid: zijn het aantal dossiers en de gevolgen voor de begroting naar behoren geraamd? Is het aantal dossiers dat moet worden gereactiveerd en het aantal dat nog zal binnenkomen correct geëvalueerd?