Advies 2015/27
Versoepeling assistentiereservatie NMBS
Advies nr. 2015/27 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over het voorstel tot vermindering van de reservatietermijn voor assistentie in 18 stations, opgesteld tijdens de plenaire vergadering van 21/09/2015.
Aanvrager
Advies op vraag van de heer Etienne De Ganck, Algemeen Directeur bij de NMBS (brief van 08/09/2015).
Onderwerp
De NMBS heeft indertijd bepaald dat personen met een beperkte mobiliteit (PBM) die assistentie wensen bij het nemen van de trein, die assistentie minimaal 24 uur op voorhand moeten aanvragen als ze zeker willen zijn van hun assistentie. De NHRPH meent dat 24 uur op voorhand veel te lang is. Het betekent immers een grote belemmering van de bewegingsvrijheid van de personen met een beperkte mobiliteit.
Bovendien heeft de NHRPH vragen bij de lineaire toepassing van de regel, want bij de meeste handicaps is er nauwelijks voorbereiding nodig bij de assistentie.
Daarom vraagt de NHRPH al jaren, daarin gesteund door het Interfederaal Gelijkekansencentrum, om de 24-urenregel te versoepelen. Er is ook al uitgebreid overleg geweest met de kabinetten van de Minister van Mobiliteit en de Staatssecretaris voor Personen met een beperking.
De NMBS heeft recent aangekondigd de 24-urenregel te versoepelen in 18 belangrijke stations.
Analyse
Mits aanvraag binnen de 24 uur is er momenteel assistentie mogelijk in 114 stations en haltes. In de overige haltes en stations is er geen assistentie mogelijk.
Afhankelijk van het station en het tijdstip wordt er daarvoor een beroep gedaan op stationspersoneel of mobiele ploegen die zich ter plaatse begeven. Geregeld zijn die mobiele ploegen ontoereikend geweest voor de assistentievraag, zodat de assistentie alsnog werd geweigerd.
De NMBS lanceert nu het voorstel om de reservatietermijn te verminderen naar minimum 3 uren op voorhand onder de volgende voorwaarden:
- De reis moet zonder overstap gebeuren.
- Zowel begin- en eindbestemming zijn 1 van deze 18 stations: Antwerpen-Centraal, Brugge, Brussel-Centraal, Brussel-Noord, Brussel-Zuid, Charleroi-Sud, Denderleeuw, Dendermonde, Gent-Sint-Pieters, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Liège-Guillemins, Mechelen, Mons, Namur, Oostende en Sint-Niklaas.
- Assistentie moet minimum 3 uur op voorhand telefonisch worden aangevraagd bij het Contact Center, en dit tijden de openingsuren van het Contact Center (van 7u tot 21u30, 7 dagen op 7).
- Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen PBM in een rolstoel en andere PBM.
De NHRPH is uiteraard verheugd over deze versoepeling: een reservatietermijn van 3 uur is zeker een grote verbetering. Alleen jammer dat die deels wordt tenietgedaan door de beperkingen:
- Als zowel de keuze van het station van vertrek als die van het station van aankomst beperkt worden tot de 18 uit de lijst, dan komen heel veel trajecten niet in aanmerking.
- De NHRPH betreurt ook dat overstappen buiten het voorstel vallen. Net bij het overstappen loopt het vaak mis, zelfs bij aanvragen die meer dan 24u op voorhand gebeurden: vertragingen, afwezige assistenten, spoorwijzigingen, gemiste aansluitingen, enz. Voor de overstappen moet er toch een betere opvolging komen.
- Doordat enkel telefonische reservatie in aanmerking komt voor de versoepelde regeling, vallen heel wat personen uit de boot, waaronder personen met een auditieve handicap of spraakstoornissen.
De NHRPH wijst ook op de ‘Resolutie voor het verbeteren van het treinvervoer voor reizigers met een beperkte mobiliteit’, aangenomen in de plenaire vergadering van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers van 2 juli 2015:
De Kamer van Volksvertegenwoordiging (…) dringt er bij de federale regering op aan om
1. bij het onderhandelen van toekomstige beheerscontracten aan te dringen om de aanvraagtijd voor gegarandeerde assistentie te reduceren naar 1 uur in de stations waar permanent assistentie mogelijk is
Ook voor de NHRPH kan de voorgestelde regeling van de NMBS maar een eerste stap zijn en rekent op een stapsgewijze afbouw van de reservatietijd.
Advies
De NHRPH is verheugd dat de 24-urenregel eindelijk wordt versoepeld en brengt een positief advies uit.
Dit is zeker een eerste stap, maar de leden van de NHRPH rekenen op een snelle stapsgewijze vermindering en uiteindelijk afschaffing van de reservatietermijn.
De NHRPH heeft begrip voor de budgettaire beperkingen bij de NMBS, zeker ook in het licht van de recente herstructurering, maar blijft onveranderd achter zijn vorige eisen staan. Voor de NHRPH blijft het de bedoeling dat PBM en personen met een handicap op dezelfde manier kunnen reizen als anderen. Het einddoel blijft een volledig toegankelijk spoorverkeer en steeds beschikbare assistentie op eenvoudige vraag ter plaatse, in alle stations en haltes.
De NHRPH betreurt dat de versoepeling enkel geldt voor reizen tussen de 18 stations uit de lijst en dat reizen met overstap ook niet in aanmerking komen voor een reservatie van minimum 3 uren op voorhand. Ook het feit dat de versoepelde regel enkel wordt toegepast na telefonische aanvraag is teleurstellend. Die voorwaarden hollen de versoepeling deels uit.
De NHRPH vraagt de Minister van Mobiliteit om bij de onderhandelingen van de beheerscontracten aan te dringen om de aanvraagtijd voor gegarandeerde assistentie verder af te bouwen, zoals ook gevraagd in de ‘Resolutie voor het verbeteren van het treinvervoer voor reizigers met een beperkte mobiliteit’, aangenomen in de plenaire vergadering van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers van 2 juli 2015.
Bezorgd
- Voor opvolging aan de heer Etienne De Ganck, Algemeen Directeur bij de NMBS, Dienst Transport;
- Voor opvolging aan de heer Jo Cornu, hoofd NMBS;
- Voor opvolging aan mevrouw Jacqueline Galant, Minister van Mobiliteit;
- Ter informatie aan mevrouw Elke Sleurs, Staatssecretaris voor Personen met een beperking
- Ter informatie aan het Interfederaal Gelijkekansencentrum;
- Ter informatie aan het interfederaal coördinatiemechanisme.