Advies 2015/06

Advies nr. 2015/06 over het verminderende assistentieaanbod in stations en treinhaltes. Advies van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH), uitgebracht tijdens de plenaire vergadering van 16 maart 2015.

Advies uitgebracht op initiatief van de NHRPH.

De NHRPH ontving meerdere reacties van verontruste personen met een handicap over de vermindering van het assistentieaanbod bij de NMBS. In steeds meer stations en haltes wordt er gesnoeid in het aanbod van de assistentie ter plaatse. De mobiele B for You-teams die deze besparing moeten opvangen kunnen de vraag niet aan.

Wegens besparingen bij de NMBS wordt de permanente assistentie ter plaatse in sommige stations vervangen door assistentie via de zogenaamde ‘B for You-ploegen. Dat zijn 18 mobiele ‘B for You’-ploegen, verspreid over het land, die op aanvraag assistentie bieden aan PBM in een station of halte naar keuze. De klant vraagt de assistentie minimaal 24 uur op voorhand aan.

De NMBS heeft verder een lijst opgesteld van 131 stations en haltes waarvoor de assistentie - mits tijdige aanvraag – wordt gegarandeerd, en dat 7 dagen op 7, van de eerste tot de laatste trein. Voor personen met een beperkte mobiliteit (PBM) die een niet-plooibare of elektrische rolstoel gebruiken, biedt de NMBS enkel nog assistentie aan in die 131 stations en haltes.

In de stations en haltes die NIET op de lijst van 131 stations en haltes staan wordt er enkel assistentie verleend aan PBM die zich zonder rolstoel of met een plooibare rolstoel kunnen verplaatsen, en dat volgens de beschikbaarheid van het ‘B for You’-personeel van de regio.

Vreemd genoeg staan bepaalde belangrijkere stations met veel PBM als gebruikers, zoals Antwerpen-Berchem, niet op de lijst. In het geval van Antwerpen-Berchem was er vroeger wel een degelijke assistentie ter plaatse.

Een ander probleem is dat de regionale ‘B for you’-ploegen vaak onvoldoende uitgerust zijn om alle extra assistentieaanvragen af te handelen. In West-Vlaanderen, bijvoorbeeld, kan de ‘B for You’-ploeg nu al het aantal aanvragen om assistentie niet meer aan. In Wallonië werden vergelijkbare problemen gesignaleerd. De PBM zien zo hun bewegingsvrijheid ernstig beknot.

Ook hoort de NHRPH veel klachten over assistenties waarbij het ondanks tijdige en bevestigde aanvraag toch nog misliep.

Hoewel de NMBS nog steeds heel wat diensten aan PBM aanbiedt, stelt de NHRPH vast dat de besparingen bij de NMBS hun tol eisen. Nieuwe initiatieven en alternatieven, zoals de ‘B for You’-ploegen voor een grotere toegankelijkheid kunnen de gevolgen van de besparingen maar gedeeltelijk opvangen. Het treinverkeer wordt gaandeweg minder toegankelijk voor PBM in België.

De NHRPH vraagt de NMBS met aandrang om niet te besparen op toegankelijkheid en assistentie. Op die manier vallen immers de personen die de grootste behoefte aan een toegankelijk spoorverkeer hebben uit de boot.

De NHRPH vraagt de NMBS om voldoende tijd te besteden aan de opleiding voor de leden van het B for You-team. Die taak veronderstelt immers specifieke technische, sociale en organisatorische vaardigheden. Om goed te functioneren moet deze functie geen bijkomende taak zijn, maar wel een volwaardige functie, bij voorkeur een voltijdse betrekking.

De NHRPH vraagt de bevoegde Ministers om de NMBS de middelen te geven voor het toegankelijk maken van meer stations en haltes en om voldoende assistentie te organiseren voor alle regio’s. De NMBS werkt al jaren aan het toegankelijker maken van haar infrastructuur. Het zou onaanvaardbaar zijn dat alle inspanningen van de laatste jaren door besparingen teniet worden gedaan.

De NHRPH herhaalt ook zijn protest tegen de 24-urenregel: om zeker te zijn van assistentie moet een PBM die assistentie minimaal 24 uur op voorhand aanvragen. Die regel is een zware beperking op de bewegingsvrijheid van de PBM.