Advies 2024/15

Advies nr. 2024/15 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over de wijziging van de lijst van mobiliteitshulpmiddelen voor aanvraag van de parkeerkaart via de verkorte aanvraagprocedure.

Uitgebracht tijdens de plenaire zitting van 16/09/2024.

Advies op initiatief van de NHRPH.

• Voor opvolging aan mevrouw Julie Clement, Directeur-generaal van de DG Personen met een handicap
• Ter informatie aan mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris
• Ter informatie aan Unia
• Ter informatie aan het UNCRPD-coördinatiemechanisme
• Ter informatie aan de federale ombudsman

De DG HAN heeft de lijst van de mobiliteitshulpmiddelen die in aanmerking komen voor de uitreiking van de parkeerkaart via de verkorte procedure gewijzigd.

A. Waarover gaat het:

De parkeerkaart voor personen met een handicap is bedoeld voor personen met een beperkte mobiliteit – zie Aanbeveling nummer 3 van de Raad van 4 juni 1998 inzake een parkeerkaart voor mensen met een handicap.

De aanvrager moet dan ook aan strikte voorwaarden voldoen die bepaald worden in Artikel 1. 1° MB van 7 mei 1999 betreffende de parkeerkaart voor mensen met een handicap. Zoals DG HAN het zelf zegt, is meestal een evaluatie nodig.

Er is evenwel een verkorte aanvraagprocedure mogelijk voor hen bij wie een arts van het ziekenfonds of de Vlaamse Sociale Bescherming de aankoop heeft goedgekeurd van een mobiliteitshulpmiddel dat in aanmerking komt voor de verkorte procedure. Daar bestaat een lijst met nomenclatuurnummers van.

B. Waarom is er een wijziging:

DG HAN stelt dat de lijst is herzien om controle te behouden dat mensen die een parkeerkaart krijgen ook effectief voldoen aan de wettelijke criteria. “Ook willen we vermijden dat er misbruik wordt gemaakt van de verkorte procedure om de parkeerkaart te bekomen via het ziekenfonds of de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB).”, aldus DG HAN.

C. Hoe is de wijziging gebeurd:

DG HAN stelt dat de lijst is herzien in nauwe samenwerking met de artsen en ergotherapeuten/kinesisten van het multidisciplinaire team voor de evaluatie van de handicap van de DG HAN. Het is evenwel bizar dat er niet overlegd wordt met de actoren die rechtstreeks bij de maatregel betrokken zijn, namelijk de mutualiteiten en de VSB.

De aanpassing is tijdens een maandelijks overleg van DG HAN met de mutualiteiten toegelicht. Maar de verdere communicatie valt niet vlot te noemen. Noch intern bij de mutualiteiten, noch extern: buiten een HandiPro zending, valt er amper nieuws over de maatregel te vinden.

Hoewel het om een ‘technische’ aanpassing gaat, is de maatregel toch vrij aangrijpend (zie hierboven). Het is dan ook jammer dat er geen betere overleg is gebeurd met zowel de mutualiteiten en de VSB, als de NHRPH.

D. Wijziging – inhoud:

1. Algemeen:

• • Alle manuele rolstoelen zijn verwijderd;
  • Elektronische rolstoelen voor gebruikers waarvoor een rolstoel met een zitbreedte van minder/meer dan 36 cm noodzakelijk is zijn geschrapt.

Het is vooral de eerste beslissing die op bepaalde vlakken moeilijk te verklaren is. Hoewel de modulaire manuele rolstoelen talrijk in aantal zijn, en de schrapping ervan dus goed kadert binnen de doelstelling van DG HAN om misbruik tegen te gaan, is hetzelfde niet waar voor verzorgingsrolstoelen en actieve rolstoelen.

Voor zowel de actieve rolstoelen als de verzorgingsrolstoelen wordt immers in de regelgeving vereist dat er een bewezen, definitief en volledig verplaatsingsstoornis is (ICF typering 4). Eenzelfde vereiste die geldt voor elektronische rolstoelen – die wel in de lijst zijn blijven staan.

• • Hoe wordt de verschillende behandeling van mobiliteitsproblemen met eenzelfde ernst gerechtvaardigd?
  • Waarom is de (manuele) rolstoel met mechanische stafunctie wel op de lijst blijven staan? Dit creëert een niet te rechtvaardigen onderscheid tussen personen met een handicap die eenzelfde ernstige mobiliteitsprobleem ervaren, maar waarbij de ene een stafunctie heeft aangevraagd, en de andere niet…

2. Ontbreken Vlaamse nomenclaturen:

• • Waarom staat er geen enkele Vlaamse nomenclatuur bij de stasystemen vermeld? Is dit een fout of worden deze niet erkend, terwijl het wel het geval is in de andere regio’s?

A. Met betrekking tot de aanpassing van de lijst:

De NHRPH zou graag de rechtvaardiging willen weten achter de verschillende behandeling van op het eerste gezicht dezelfde categorie personen – namelijk zij die een bewezen, definitief en volledig verplaatsingsstoornis (ICF typering 4) hebben.

Hoe moet men dit onderscheid uitleggen aan de personen met een handicap met een dergelijk zware mobiliteitsprobleem: zij komen niet in aanmerking voor een verkorte procedure, maar zij die een stafunctie hebben aangevraagd en/of een elektrische rolstoel hebben wel…

B. Wat betreft de gebrekkige overleg en communicatie rond/van de maatregel:

Aangezien de ‘technische’ maatregel tot gevolg heeft dat personen met een even ernstige mobiliteitsbeperking mogelijks verschillende procedures moeten doorlopen, moest de doelstelling en reden van wijziging deftig gecommuniceerd worden en besproken worden met alle betrokken actoren. Dit is jammer genoeg niet gebeurd.