Ga naar de inhoud
 
 
 

Advies 2020/14

Advies nr. 2020/14 van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over de exitstrategie van de DG Personen met een handicap (DG HAN), uitgebracht op 27/05/2020 na bespreking in de plenaire vergadering van 18/05/2020 en na raadpleging van de leden per mail op 22/05/2020.

Advies op initiatief van de NHRPH.

1. ONDERWERP

Steeds meer gebieden en activiteiten werken een exitstrategie uit naar aanleiding van COVID-19. De DG Personen met een handicap moet haar traditionele opdrachten – informeren en dossiers beheren – zo goed mogelijk hervatten.

2. ANALYSE

1. De laatste update (30/04/2020) van de website van DG HAN (https://handicap.belgium.be/nl/corona.htm) luidt als volgt:

Maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan: beperken van de impact op onze dienstverlening

Om jouw gezondheid te beschermen en verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, verlengen we de maatregelen tot nader order.

Daarom worden onze contactmomenten waarbij heel wat personen met een handicap, vaak met gezondheidsproblemen, langskomen uit voorzorg geannuleerd.

Dit zijn de concrete gevolgen voor jou:

Uitbetaling tegemoetkoming gegarandeerd

Als je momenteel recht hebt op een tegemoetkoming van onze dienst, blijven we die maandelijks uitbetalen. Je vindt de betaaldata op onze website.

Wanneer je een medische erkenning van bepaalde duur hebt en van onze dienst ook een tegemoetkoming ontvangt, dan herzien we jouw dossier automatisch.

Mocht er tegen het einde van de periode waarin je bij ons erkend bent nog geen nieuwe beslissing zijn, dan blijven wij in afwachting van de nieuwe beslissing jouw tegemoetkoming onveranderd verder uitbetalen.

Wij garanderen dus dat er geen onderbreking is de uitbetaling van je maandelijkse tegemoetkoming.

Je dossier laten herzien omdat je inkomsten gewijzigd zijn

Als je inkomen of dat van je partner daalt door de coronacrisis kunnen we niet meteen je tegemoetkoming aanpassen. Je kan ons dit alvast doorgeven via het contactformulier of door een nieuwe aanvraag zonder medische evaluatie te doen in My Handicap. Wij gaan dan na of het inkomen van jou en/of je gezin minstens 20 % gedaald is. Indien dit zo is, herberekenen we je tegemoetkoming in januari van het daaropvolgende jaar.

Krijg je een vervangingsinkomen? Laat ons dit dan weten via het contactformulier. We herberekenen je tegemoetkoming in januari van het daaropvolgende jaar. Omdat een vervangingsinkomen minder vrijgesteld is, is het in jouw voordeel dat we de herberekening pas in januari van volgend jaar doen.

Als je helemaal zonder inkomsten valt, kan je onmiddellijk een herziening krijgen. Contacteer ons hiervoor via het contactformulier.

Toegankelijkheid kantoren en medische centra

Onze kantoren en regionale medische centra zijn gesloten tot nader order.

Je afspraak bij onze arts

  • Tot nader order zullen er geen consultaties in onze medische centra meer doorgaan.
  • Uiteraard doen we er alles aan om je, als je een afspraak had bij onze arts, te verwittigen dat deze niet doorgaat. Dit kan zowel per mail, telefonisch of per brief. Mocht je uitzonderlijk niet verwittigd zijn dat je afspraak niet doorgaat, kom dan niet naar een regionaal medisch centrum: alles is afgesloten. Er zijn geen uitzonderingen, alle afspraken zijn afgelast.

De behandeling van je aanvraag

We zullen zoveel mogelijk beslissingen nemen op basis van de medische informatie in je dossier, zonder dat je hoeft langs te komen. Daarom zullen we zo nodig bijkomende inlichtingen opvragen.

We bellen je hiervoor op, mailen of sturen je een brief.

Mocht het niet mogelijk zijn om een beslissing te nemen zonder je te zien, zal je later gecontacteerd worden om een nieuwe afspraak in te plannen.

Het indienen van je aanvraag via je OCMW, gemeente of ziekenfonds

Bij heel wat van onze partners is het mogelijk om telefonisch begeleid te worden om je aanvraag in te dienen. Je vraagt het beste na bij je gemeente, OCMW of ziekenfonds of dit voor jou mogelijk is.

Is  je geplande afspraak met een medewerker van een OCMW, gemeente of ziekenfonds om een aanvraag in te dienen afgelast? Zodra je afspraak weer zal kunnen doorgaan en de aanvraag wordt ingediend, kan de persoon die voor jou de aanvraag indiende (dus niet jijzelf) ons via het contactformulier laten weten dat we de datum hiervan moeten vervroegen. We houden dan rekening met de datum waarop je normaal gezien de aanvraag had gedaan.

Als je aan de voorwaarden voldoet, kan je dan je tegemoetkoming met terugwerkende kracht verkrijgen voor de periode waarin men voor jou wegens coronamaatregelen geen aanvraag kon doen.

De zitdagen van onze sociaal assistenten

  • De zitdagen van onze sociaal assistenten worden alvast tot nader order afgelast. Ze worden ten vroegste na de paasvakantie opnieuw opgestart.
  • Onze sociaal assistenten (.pdf) helpen je graag vanop afstand.

Uitstel vragen om inlichtingen op te sturen

We begrijpen dat het door de grote drukte bij huisartsen en specialisten momenteel bijna onmogelijk is om de nodige documenten op te vragen. We hebben de termijnen om inlichtingen op te sturen automatisch verlengd tot 60 dagen (i.p.v. 30). Je hoeft je hierover geen zorgen te maken. Midden april zullen we evalueren of er bijkomende verlengingen nodig zijn. Uiteraard gaan we geen dossiers afsluiten met een negatieve beslissing omdat er geen inlichtingen konden worden opgestuurd.

Langer tijd om een heroverweging van je dossier te vragen nadat je van ons een beslissing ontving

Als je vindt dat wij een verkeerde beslissing hebben genomen, kan je onder bepaalde voorwaarden een heroverweging vragen. Dit betekent dat wij zullen nagaan of er een nieuwe beslissing genomen kan worden. Je moet de heroverweging normaal gezien aanvragen binnen de 3 maanden nadat je onze brief hebt gekregen waarin staat uitgelegd op welke maatregelen je wel of niet recht hebt. Gezien de uitzonderlijke situatie waarin we ons bevinden, kan je voor alle dossiers die sinds 01/01/2020 beslist werden, een heroverweging vragen tot 3 maanden na het einde van de lockdownmaatregelen.

Post versturen naar ons

We willen vragen om documenten zoveel mogelijk via het contactformulier te bezorgen zodat ze niet meer gescand hoeven te worden. Dit gaat voor jou en voor ons veel sneller. Zo vermijden we ook om de postbodes, die het momenteel heel druk hebben, onnodig te belasten.

We voorzien wel een minimale dienstverlening in het verwerken van de post. Post versturen blijft dus mogelijk als je de documenten niet via het contactformulier kan bezorgen.

0800-nummer

Op ons 0800-nummer is een boodschap ingesteld om bellers te verwittigen dat de afspraken bij onze artsen in onze medische centra en bij onze sociaal assistenten niet doorgaan. Het 0800-nummer blijft wel bereikbaar: na deze melding wordt een beller gewoon doorgeschakeld naar onze calltakers.

We vragen om onze lijnen niet te overbelasten en zoveel mogelijk het contactformulier te gebruiken.

Heb je nog vragen?

We blijven bereikbaar via deze contactgegevens.

2. Op de plenaire vergadering van 18 mei heeft de vertegenwoordigster van DG HAN, mevrouw Isabelle Wauters, een stand van zaken van het dossierbeheer gegeven:

  • Het aantal nieuwe aanvragen en aanvragen tot herziening is sinds het begin van de gezondheidscrisis sterk gedaald (- 60 % ten opzichte van gewoonlijk).
  • Op het 0800-nummer (0800/98 799) krijg je de ingesproken boodschap dat de dossiers op stukken geëvalueerd worden. Misschien verklaart dit de daling voor een deel. Het bericht werd dus verwijderd.
  • De diensten hebben de vrijgekomen tijd benut om de achterstand fors te verminderen.
  • Er wordt een overrompeling verwacht zodra de situatie normaliseert.
  • DG HAN werkt een draaiboek voor de concrete hervatting van de activiteiten uit.
  • Het volgende staat reeds vast:
    • De medische onderzoeken in aanwezigheid van personen met een handicap worden in juni hervat indien een onderzoek op stukken niet mogelijk is.
    • Mensen zijn niet verplicht om de voorgestelde datum voor de afspraak te aanvaarden. De afspraak kan dan uitgesteld worden.
    • De dossierbeheerders zullen de inlichtingen zo proactief mogelijk verzamelen, per telefoon of via de contactpersonen.
    • Er wordt onderzocht of afspraken tussen de personen met een handicap en de artsen of de sociaal assistenten mogelijk zijn via videoconferentie.

3. ADVIES

De NHRPH neemt akte van de maatregelen die op 30 april op de website gepubliceerd werden en die nog steeds van toepassing zijn op 27 mei 2020. De NHRPH beseft ook dat de heropstart van de activiteiten van DG HAN geen sinecure is. Er zijn maatregelen nodig waar de medewerkers vertrouwen in hebben, maar het tegelijk ook mogelijk maken gerechtigden op een tegemoetkoming ‘op te sporen’ die wegens angst, isolement, ziekte, … vervreemd zijn van de openbare dienstverlening.

Hier volgen een aantal aanbevelingen en aandachtspunten voor de specifieke situatie van de DG HAN. Uiteraard gelden de algemene gezondheids- en veiligheidsrichtlijnen ook voor personen met een handicap (onthaal van personen, schoonmaken van lokalen, ontsmetten van wacht- en spreekkamers, ...).

  1. Finance Tower, medische centra en zitdagen van de sociaal assistenten

    1. Het aantal bezoekers onder controle houden: beperken? Hoe? Personen met een handicap moeten ook op een andere manier dan op afspraak onthaald kunnen worden. Hoe de kwetsbare groepen bereiken? Welke prioriteiten? Ondersteuning door de ziekenfondsen/OCMW’s?
    2. Zorgen voor bufferzones om uit te rusten in het gebouw of buiten (als het weer het toelaat)
    3. Onthaal van dove personen en personen met een verstandelijke handicap
    4. Afstand houden en dragen van een mondmasker:
      1. flexibele houding ten opzichte van dove personen en personen met een verstandelijke handicap;
      2. kwetsbare personen: mondmaskers voorzien voor wie er geen heeft?
      3. De NHRPH beveelt transparante mondmaskers aan voor alle personeelsleden van de Finto, omdat deze het mogelijk maken te liplezen en een glimlach erdoor te zien, wat waardevol is in deze periode onder druk.

  2. Website van de DG HAN

    1. Regelmatig en duidelijk communiceren. De laatste update dateert van 30 april. Dat is alweer even geleden. Heel wat administraties communiceren regelmatig over de exitstrategie. Dat geeft de burger vertrouwen.
    2. De traditionele partners (ziekenfondsen, OCMW's, ...) betrekken bij de communicatie.

  3. Dienstverlening van de DG HAN

    1. Exit na lockdown = zeer waarschijnlijk een overrompeling!
      1. Wordt er voldoende personeel voorzien?
      2. Geestelijke gezondheid van de eerstelijnsmedewerkers (meer bepaald sociaal assistenten en contact center)
    2. Medisch deel: evaluatie in aanwezigheid van de persoon met een handicap? Teleconsulten? Huisbezoek voor zwaar zorgbehoevende personen?
    3. Zitdagen van de sociaal assistenten: Finto en provincies: medische centra en externe centra – planning en maatregelen – noodzaak van goede communicatie
    4. Telefonie: de personeelsleden zullen zeer aandachtig moeten zijn en goed begeleid moeten worden. Sommige oproepen zullen wegens het isolement, gebrek aan zorg, … zeer waarschijnlijk – meer nog dan gewoonlijk – op een ‘zoektocht naar algemene informatie’ of een ‘verzoek om hulp’ lijken. Het contact center zal zich welwillend moeten opstellen. Deze parameter moet meegenomen worden in het beheer van het contact center. De signalen van de personen zullen ook doorgegeven moeten worden aan de bevoegde diensten en diensten buiten DG HAN.

  4. Uitgaande post DG HAN

    1. Zo veel mogelijk herinneren aan de belangrijke maatregelen
    2. Duidelijke taal

  5. Dossierbeheer DG HAN

    1. Flexibel zijn op het vlak van termijnen en aanvragers van een tegemoetkoming begeleiden
    2. Vaststellen welke medische herzieningen prioritair zijn?

De NHRPH vraagt ook dat naast deze exitstrategie een ernstige en duurzame denkoefening gehouden wordt, aangezien veel experten wijzen op de omvang van de komende sociale crisis.

Om die reden herinnert de NHRPH aan het volgende:

  1. De rechten moeten absoluut worden geactiveerd, maar ook de wet van 27 februari 1987 moet grondig worden herzien! Veel personen met een handicap leven in armoede en krijgen niet de erkenning waarop ze volgens de wet recht hebben, vaak uit onwetendheid ( advies 2018-09 ).
  2. Personen met een handicap moeten dringend toegang krijgen tot hun rechten. Er moet een interfederaal netwerk uitgewerkt worden om de personen op te sporen wie aan de voorwaarden voldoet.
    De NHRPH is van mening dat de FOD Sociale Zekerheid hierbij een leidende rol kan vervullen.
  3. Er moet een interministeriële conferentie Handicap opgericht worden. Deze moet, met deelname van de adviesraden van personen met een handicap, een interfederaal plan opstellen om tegemoet te komen aan de behoeften van personen met een handicap, hun gezinnen en mantelzorgers.
  4. De uitwerking van de TRIA-informaticatool moet dit activeringsproces (kunnen) ondersteunen.
  5. Een minister moet bevoegd zijn voor de inclusie van personen met een handicap.

4. BEZORGD

  • Voor opvolging aan mevrouw Nathalie Muylle, Minister van Werk, belast met Personen met een beperking;
  • Voor opvolging aan de heer André Gubbels, directeur-generaal van de DG Personen met een handicap;
  • Voor opvolging aan mevrouw Sophie Wilmès, Eerste Minister;
  • Ter informatie aan Unia;
  • Ter informatie aan het UNCRPD-coördinatiemechanisme.