Advies 2010/14

Advies van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) over regelgeving en opvolging bij de NMBS, uitgebracht tijdens de zitting van 21/06/2010.

Advies uitgebracht op vraag van NMBS-Holding

In het kader van een audit van de maatschappijen van de NMBS Group vraagt NMBS Holding documentatie en cijfermateriaal over de toegankelijkheid van het Belgische treinwezen naar personen met een handicap toe, meer bepaald over de kloof tussen de toegankelijkheid zoals die bepaald is in wetten, regels en afspraken (VN-Verdrag inzake de rechten van de personen met een handicap, wetgeving, Revalor, etc.) en de praktijk zoals ze door het publiek, meer bepaald door de gebruiker met een handicap en de organisaties die personen met een handicap vertegenwoordigen, wordt ervaren. Ook wil NMBS Holding weten hoe er met die afwijking wordt omgegaan: wordt die aanvaard, aangepakt, bestraft,...?

Voorlopig verloopt de samenwerking tussen de NHRPH en de maatschappijen van de NMBS Group als volgt:

Voor de toegankelijkheid van treinen, perrons, stations, enz. waarvoor een van de maatschappijen van de NMBS Group verantwoordelijk is, is naast de bestaande regelgeving Revalor de norm. Bij aanpassingen en nieuwe infrastructuren wordt in principe Revalor gevolgd. Wanneer er zich hierbij een situatie voordoet die niet (volledig) in overeenstemming is met Revalor, deelt de betrokken maatschappij dat mee aan de NHRPH, waarna dat punt op de agenda van de volgende werkgroepvergadering wordt gezet. Op de vergadering wordt de situatie geëvalueerd in samenspraak met de maatschappij, architecten, enz. Er kan dan beslist worden om de situatie uitzonderlijk te accepteren of om oplossingen of alternatieven voor te stellen. Wanneer nodig wordt ook Revalor aangepast of uitgebreid om in de toekomst een antwoord te bieden in vergelijkbare situaties. Voor de technische kant van de zaak wordt steeds doorverwezen naar een technisch bureau voor toegankelijkheid.

De NHRPH behandelt de thema's die de NMBS Group aanreikt en brengt daarna advies uit. Dat is dan positief of negatief, meestal vergezeld van suggesties tot verbetering. Wanneer de maatschappij de voorgestelde wijzigingen uitvoert, is er daarna meestal nog een reactie van de NMBS betreffende de plannen, maar van een doorgedreven opvolging met gebruikersevaluatie is voorlopig geen sprake.

De NHRPH heeft niet de middelen in huis om systematisch na te gaan of er nog andere probleemsituaties i.v.m. het spoorverkeer in België op de agenda moeten komen. Toch maakt de NHRPH soms ook spontaan vragen en adviezen over aan de betrokken maatschappij van de NMBS Group.

Over stations en perrons krijgt de NHRPH heel wat adviesaanvragen, maar
over de treinstellen die in gebruik zijn dan weer niet, hoewel er op dat
vlak ook geregeld toegankelijkheidsproblemen zijn

Er bestaat voor de samenwerking tussen de NMBS Group en de NHRPH nog geen officiële validatie- of acceptatieprocedure. Tijdens een
vergadering met NMBS Holding op 27/05/2010 werd voorgesteld om een officiële validatie- of acceptatieprocedure in het leven te roepen op grond van stapsgewijze toetsing en transversale betrokkenheid, wat alle leden van de werkgroep een goed idee vonden

De NHRPH heeft niet de financiële middelen of technische expertise om de gevraagde informatie (cijfermateriaal, documentatie, bevraging van de gebruikers met een handicap, etc.) te verkrijgen of te verschaffen

Als adviesorgaan kan de NHRPH geen sancties opleggen of ingrepen afdwingen. De NHRPH brengt enkel een publiek advies uit.

In de huidige omstandigheden is de NHRPH niet in staat de informatie te bieden waar NMBS Holding om vraagt. Een degelijke validatie- of acceptatieprocedure zou al een stap in de goede richting zijn. Tijdens de werken kan immers beter, sneller en goedkoper ingegrepen worden dan achteraf. De NHRPH benadrukt wel dat de rol van de NHRPH en de visie van de gebruiker bij dat proces nauwkeurig moeten worden bepaald.