Advies 2017/11

Advies op vraag van de NMBS via een brief van 18/07/2017.

Om assistentie te kunnen garanderen in 131 stations en haltes hanteert de NMBS als algemene regel dat de assistentie minimaal 24 uur op voorhand moet worden aangevraagd. Begin 2016 is er een versoepeling ingevoerd: voor reizen zonder overstap tussen 18 stations (nl. Antwerpen-Centraal, Brugge, Brussel-Centraal, Brussel-Noord, Brussel-Zuid, Charleroi-Sud, Denderleeuw, Dendermonde, Gent-Sint-Pieters, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Liège-Guillemins, Mechelen, Mons, Namur, Oostende, Sint-Niklaas) werd de reservatietermijn ingekort tot minimaal 3 uur op voorhand mits telefonische reservatie via het ContactCenter (geopend van 7u tot 21u30). 

De NMBS heeft plannen om aan die 18 stations nog 23 stations toe te voegen, namelijk Aarschot, Arlon, Blankenberge, Braine-le-Comte, Brussel-Airport Zaventem, De Panne, Genk, Gent-Dampoort, La Louvière-Sud, Libramont, Lier, Lokeren, Louvain-La-Neuve Université, Marloie, Mol, Nivelles, Ottignies, Oudenaarde, Rochefort-Jemelle, Tournai, Turnhout, Verviers-Central en Zottegem, en dat vanaf 4 september 2017. In een latere fase, volgens de planning eind 2018, komt Aalst er ook nog bij. 

Er is wel een extra beperkende voorwaarde bijgekomen. Behalve dat de assistentie minimaal 3 uur op voorhand wordt gereserveerd via het ContactCenter en dat de reis zonder overstap dient te gebeuren tussen 2 van de 41 bovenvermelde stations, moet de reis ten vroegste om 6u30 ’s morgens beginnen en ten laatste eindigen om 21u ’s avonds (volgens de gepubliceerde dienstregeling).

Op 07/07/2017 zijn de plannen voorgesteld aan de stakeholders. Die kregen de kans om te reageren en vragen te stellen.

Uit cijfers van de NMBS uit 2016 blijkt dat de overgrote meerderheid van de assistentieaanvragen in de periode 6u30-21u valt. De personeelsbezetting van de NMBS tijdens de nachturen is ook veel lager dan overdag. Slechts een beperkt aantal stations heeft een nachtploeg en de mobiele ploegen (B for You) kunnen ’s nachts geen assistentie garanderen voor 41 stations binnen de 3 uur. Om het aantal stations met versoepelde assistentietermijn te kunnen verhogen tot 41 voert de NMBS nu dus een nieuwe beperkende voorwaarde (6u30-21u) in. 

De cijfers van de NMBS tonen verder aan dat 58% van de assistenties wordt geleverd in de 18 stations van de eerste lijst (advies 2015/27). De NHRPH meent dat de impact van de 3-urenregel tot nog toe beperkt bleef wegens het beperkte aantal stations waarop de versoepeling van toepassing was.

In de toekomstige 41 stations gaat het om 77% van de assistentieaanvragen. Wel moet daarbij de kanttekening worden gemaakt dat die 77% niet allemaal in aanmerking komen voor de aanvraagtermijn van minimaal 3 uur. Daar zitten immers ook bij:

• De reizen met overstap,
• de reizen van of naar een ander station dan de 41 uit de lijst,
• assistenties die buiten de tijdsvork vallen.

De tijdsvork 6u30-21u30 geldt in de nieuwe regeling ook voor de 18 stations van de eerste lijst, wat voor die stations een nieuwe beperking betekent.

Wie vroeger of later assistentie wil, moet dat nog steeds minstens 24 uur op voorhand aanvragen. Dat is nog haalbaar voor – bijvoorbeeld - een eenmalige, geplande vroege vlucht op de luchthaven of een aangekondigd evenement, maar veel minder voor vroeg woon-werkverkeer of onverwachte overuren.

Overigens is het aantal treinen in de late uren sowieso ontoereikend voor wie graag naar een optreden, concert of feest in een andere stad gaat, maar dat is een andere discussie.

Globaal meent de NHRPH echter dat de nieuwe regeling een flinke stap in de goede richting is, een die een grotere impact kan hebben dan de oorspronkelijke regeling met slechts 18 stations. Met 41 stations zijn er veel meer directe verbindingen mogelijk. De stations met een korte reservatietermijn kennen nu ook een betere geografische spreiding.

De NHRPH is verheugd over dit initiatief van de NMBS en brengt een positief advies uit.

De NHRPH vraagt dat de NMBS voldoende ruchtbaarheid geeft aan de nieuwe regeling, vooral dan naar de doelgroep van de personen met een beperkte mobiliteit.

De NHRPH betreurt wel de beperkende voorwaarden:

• enkel tussen de 41 stations
• enkel reservatie per telefoon
• zonder overstap
• vertrek: niet vroeger dan 6u30
• aankomst: niet later dan 21u30

De NHRPH wijst er ook op dat de mobiele B 4 You-ploegen in sommige regio’s de vraag niet aankunnen, waardoor correct aangevraagde assistentie soms wordt geweigerd. Dat probleem kan de positieve impact van de nieuwe maatregel ondergraven.

De NHRPH hoopt dat de regeling ook snel wordt uitgebreid naar reizen tussen twee stations uit de lijst van 41 met overstap in een derde station uit dezelfde lijst. Dat betekent inderdaad een extra assistentie, maar mits een goede planning moet dat mogelijk zijn.

Overigens blijft de NHRPH wel ijveren voor assistentie zonder reservatietermijn. Voor de NHRPH blijft het einddoel dat personen met een handicap even vlot en vrij kunnen reizen als andere burgers. De nieuwe regeling is een stap voorwaarts, maar een reservatietermijn van 3 uur is nog steeds lang in geval van wijziging van plannen, onvoorziene (familiale) omstandigheden, activiteiten die afhankelijk zijn van het weer, enz.

Aansluitend wenst de NHRPH ook dat op termijn assistentie in alle stations en haltes mogelijk wordt. Antwerpen-Berchem en Gentbrugge zijn enkele voorbeelden van belangrijkere haltes waar helemaal geen assistentie wordt geleverd. Uiteraard moeten die stations en haltes dan wel eerst volledig toegankelijk zijn.

Voor het uitwerken van concrete technische analyses en oplossingen vraagt de NHRPH de NMBS om de technische structuren inzake toegankelijkheid te raadplegen.

Zoals steeds wenst de NHRPH wenst ook opvolging en feedback.

• Voor opvolging aan de NMBS;
• Ter informatie aan de heer Bellot, Minister van Mobiliteit;
• Ter informatie aan mevrouw Zuhal Demir, Staatssecretaris voor Personen met een beperking;
• Ter informatie aan UNIA, het Interfederaal Gelijkekansencentrum;
• Ter informatie aan het interfederaal coördinatiemechanisme.