Advies 2011/09
Ontwerp van officieel verslag over de invoering van het VN-verdrag
Advies van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een handicap (NHRPH) over het ontwerp van officieel verslag (versie 2011-05-04) van de Belgische Staat over de invoering van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap,uitgebracht tijdens de zitting van 16/05/2011
Aanvrager
Advies op vraag van de Staatssecretaris voor Personen met een Handicap van 11 mei 2011
Onderwerp
Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap werd door België goedgekeurd op 2 juli 2009 en is sinds 1 augustus 2009 van kracht. In toepassing van artikel 35 van het Verdrag moet België zijn eerste overeenstemmingsverslag indienen vóór 1 augustus 2011.
De Staatssecretaris voor Personen met een Handicap vraagt het advies van de NHRPH over het verslagontwerp van 4 mei, dat midden juni zal worden onderzocht door Coormulti, alvorens het door de Ministerraad wordt goedgekeurd (waarschijnlijk begin juli).
Analyse
Het ontwerp van officieel verslag van 4 mei is een versie die afwisselend in het Nederlands en het Frans is opgesteld. Het telt meer dan 55 pagina's (exclusief bijlagen). Voor elk artikel van het Verdrag hoort het een volledig overzicht te bevatten van de geldende of geplande regelgeving en maatregelen te worden opgesteld.
De NHRPH onderzoekt het verslag vanuit deze optiek en stelt hieronder een aantal aanvullingen en aanpassingen voor.
Advies
Algemene beschouwingen
De NHRPH betreurt het zeer korte tijdsbestek om advies uit te brengen over een dergelijk belangrijk document, te meer omdat het alle bevoegdheidsdomeinen behandelt die betrekking hebben op personen met een handicap. Daarnaast betreurt de NHRPH dat dit advies geen deel uitmaakt van een structurele samenwerking tussen het Coördinatiemechanisme en de NHRPH. Gezien deze twee bezwaren kan dit advies in geen geval als exhaustief worden beschouwd.
De NHRPH respecteert de bevoegdheden van de andere adviesraden en spreekt zich in hoofdzaak uit over federale materies.
De NHRPH stelt voor om in het inleidend gedeelte van het verslag naar de verenigingen van personen met een handicap te verwijzen: de algemene en specifieke verenigingen die min of meer territoriaal verankerd zijn, de adviesraden en het Belgian Disability Forum (BDF).
De NHRPH meent dat de vele maatregelen op het vlak van de sociale zekerheid voor personen met een handicap compleet ontbreken in dit verslag. Een paar voorbeelden (niet exhaustief):
- Artikel 25: gezondheid (heeft enkel betrekking op volksgezondheid, en niet op sociale zekerheid)
- Artikel 26: aanpassing en revalidatie (RIZIV-maatregelen?)
- Artikel 28: behoorlijke levensstandaard en maatschappelijke bescherming (En de invaliditeitsuitkeringen, arbeidsongevallen, beroepsziekten? En de voorkeurstatuten zoals BIM, OMNIO, enz.?)
Analyse van de artikelen
Artikelen 1 tot 4: De bijdrage heeft betrekking op de definitie van handicap en van redelijke aanpassingen. Het zou interessant geweest zijn uit te leggen hoe de begrippen die aan bod komen in artikelen 3 en 4 (algemene principes en algemene verplichtingen) momenteel in België worden uitgewerkt.
Artikel 7: De regeling betreffende de bijkomende kinderbijslag voor kinderen met een handicap en zieke kinderen had kunnen worden vermeld.
Artikel 9, punt 33: de aandacht voor de vzw Plain-Pied zou de indruk kunnen wekken dat enkel deze organisatie actief is op het vlak van toegankelijkheid, wat niet het geval is. Verwijzingen naar privé-instellingen kunnen best worden geschrapt en eventueel enkel in de bijlage worden vermeld.
Artikel 10: De NHRPH stelt voor een punt toe te voegen over het recht op abortus en euthanasie.
Artikel 12:
- Punt 47: De uitdrukking "op basis van de geestestoestand" ("fondés sur l'état mental") in de inleidende paragraaf is niet correct. De huidige wetgeving laat de rechter toe het onbekwaamheidstatuut toe te kennen aan elke persoon van wie hij, rekening houdend met de wettelijke bepalingen, meent dat de handelingsbekwaamheid moet worden beperkt of afgenomen, ongeacht de aard of de oorsprong van de handicap of ziekte.
- De NHRPH stelt voor een punt toe voegen over de parlementaire wil om de huidige beschermingsregelgeving in overeenstemming te brengen met het VN-Verdrag. De NHRPH heeft trouwens al een advies ingediend over het huidige ontwerp tot hervorming.
- Verder stelt de NHRPH voor de zin in punt 48 beginnende met "Net als in het Verdrag" ("Comme dans la Convention, la limitation ...") te herzien: op dit moment is ons wettelijke kader immers niet in overeenstemming met het Verdrag.
- Punt 50: de opbouw van deze paragraaf zou de indruk kunnen wekken dat er een statuut bestaat voor vertrouwenspersonen, wat op dit moment niet het geval is.
Artikel 13: De NHRPH stelt voor het bestaan van eerste- en tweedelijnshulpverlening te benadrukken.
Artikel 16: De NHRPH stelt voor ook de maatregelen te vermelden die het Agence Wallonne pour l'intégration des Personnes Handicapées (AWIPH) heeft uitgewerkt.
Artikel 17: De NHRPH stelt voor ook de oprichting van het Observatorium voor de chronische ziekten te vermelden.
Artikel 21: Aan punt 79 dienen de maatregelen te worden toegevoegd die momenteel bestaan in het Waalse Gewest
Artikel 27:
- De link tussen tewerkstelling en de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap moet verduidelijkt worden.
- De NHRPH stelt voor ook de situatie van het openbaar ambt (punt 126) aan bod te laten komen met aandacht voor de initiatieven van het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO).
- Ook de maatregelen in de sector Zelfstandigen moeten worden vermeld.
Artikel 28: De NHRPH vraagt punt 134 duidelijker te formuleren en te vervolledigen: ook bij de toekenning van bepaalde voordelen, en niet enkel bij de erkenning van de handicap, wordt soms rekening gehouden met de inkomsten van personen met een handicap.
Artikel 30:
- De NHRPH vraagt bij punt 148 te vermelden dat er ook aangepaste bibliotheken bestaan.
- Ook in Vlaanderen bestaan er maatregelen voor de toegankelijkheid van openbare plaatsen zoals speelpleinen, academies, enz.
Artikel 31: Volgens de NHRPH kan dit artikel met de huidige informatie uitvoeriger worden geïllustreerd.
Bezorgd
- Voor opvolging aan de heer Yves Leterme, Eerste Minister, en aan de heer Jean-Marc Delizée, Staatssecretaris voor Personen met een Handicap
- Ter info aan het Centrum voor gelijkheid van kansen en racismebestrijding
- Ter info aan de regionale adviesorganen voor de domeinen waarvoor ze bevoegd zijn