Advies 2025/01: Deontologische code van professionele bewindvoerders
Op verzoek van de administratie van de minister van Justitie per e-mail van 18 december 2024.
Over:
Een ontwerp van deontologische code van de professionele bewindvoerders (in uitvoering van de wet van 08.11.2023 - artikel 27 tot invoeging in het gerechtelijk wetboek van een artikel 555/23).
Standpunt van de NHRPH:
- Kritiek op het proces van ontwikkeling van de code.
De NHRPH vindt het onaanvaardbaar dat enkel de ordes van advocaten door de minister van Justitie gevraagd werden om de code op te stellen: de NHRPH, nochtans het officiële adviesorgaan voor handicaps op federaal niveau, werd niet betrokken. - Ontevredenheid over de kwalitatieve en ethische inhoud van de code.
De voorgestelde code is te vaag, ontdaan van menselijkheid en gericht op administratieve handelingen, zonder resultaatsverplichting of concrete evaluatie. - Geen integratie van de fundamentele principes van mensenrechten.
In de code ontbreken op significante wijze de beginselen van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (UNCRPD), waaronder de voorrang van levenskeuze en zelfbeschikking boven materiële belangen.
Enkele eisen van de NHRPH:
- De NHRPH actief betrekken bij het opstellen en evalueren van de code.
- De concrete en specifieke verplichtingen van bewindvoerders versterken.
De code moet duidelijke eisen bevatten op het vlak van acties en gedrag, waaronder de verplichting om regelmatig en doeltreffend te communiceren met de beschermde persoon en zijn netwerk, om met de persoon een plan op maat op te stellen en om te waken over zijn autonomie en levenskwaliteit. - De principes en een strikt controlemechanisme expliciet vastleggen.
De code moet gebaseerd zijn op de beginselen van het VN-Verdrag: non-discriminatie, individuele deelname aan de besluitvorming, autonome keuze en zelfbeschikking, inclusie. - Zorgen voor duidelijke sancties in geval van niet-naleving (schorsing, ontslag van bewindvoerders) en een ethische commissie oprichten om klachten te behandelen en op te volgen.