Advies 2016/08
Sluiting loket DG PH Brussel
Advies nr. 2016/08 van de Nationale Hoge Raad voor personen met een handicap (NHRPH) over de sluiting van het loket van de DG PH in de FINTO (Brussel), uitgebracht tijdens de plenaire zitting van 21 maart 2016.
Aanvrager
Advies op initiatief van de NHRPH.
Onderwerp
Bericht gepubliceerd op de website van de DG Personen met een handicap waarin de sluiting van het loket wordt aangekondigd: http://www.handicap.fgov.be/nl/nieuws/loket-personen-met-een-handicap-finance-tower-brussel-sluit
Analyse
Het loket van de Directie-generaal Personen met een handicap aan het onthaal van de FOD Sociale Zekerheid in de Financietoren te Brussel werd op 28 maart 2016 gesloten.
Voor het indienen van documenten is er een “rode brievenbus” van de FOD Sociale Zekerheid, Kruidtuinlaan 50, bus 150, 1000 Brussel.
Wie een maatschappelijk assistent wil spreken kan daarvoor een afspraak maken via het contactformulier of via het gratis nummer 0800 987 99.
Advies
De NHRPH is verbaasd dit nieuws te moeten vernemen via de website van de DG Personen met een handicap.
De NHRPH betreurt deze manier van werken. Zij is geheel in strijd met het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, waarin bij artikel 4.3 bepaald wordt dat de NHRPH actief betrokken moet worden bij de besluitvormingsprocessen betreffende aangelegenheden die betrekking hebben op personen met een handicap. Ondanks veelvuldig aandringen bij de DG Personen met een handicap en de bij Staatssecretaris voor Personen met een Handicap werd de Raad op geen enkel moment betrokken bij de hervormingen bij de DG Personen met een handicap.
Tevens heeft de NHRPH kennis genomen van de bestuursovereenkomst 2016-2017 van de FOD Sociale Zekerheid
waarin te lezen staat (p. 72): De begeleiding door de maatschappelijk assistenten van de DGHAN die de motor zijn van de dienstverlening aan de personen met een handicap. Zij helpen de personen met een handicap verder met al hun vragen, moeilijkheden of problemen in hun contacten met de diensten van de DGHAN. Ze kunnen hen meer uitleg geven over hun rechten (op een tegemoetkoming, parkeerkaart of op sociale en fiscale maatregelen), hoe het met hun dossier gesteld is, wat zij moeten doen als hun situatie verandert, enz. Ze kunnen hen ook uitleggen waarom een bepaalde beslissing genomen werd of hoe zij tegen een beslissing in beroep kunnen gaan. Ze wijzen de personen met een handicap tot slot ook de weg naar de juiste regionale en lokale diensten of verenigingen voor personen met een handicap. Zij houden zitdagen in heel wat steden en gemeenten in alle provincies. De zittingen en roosters van deze zitdagen worden op de website van de DGHAN gepubliceerd.
De NHRPH stelt echter vast dat de mogelijkheden om de diensten van de DG Personen met een handicap te contacteren de voorbije 3 jaar stap voor stap aanzienlijk werden teruggedrongen: telefonische permanenties werden beperkt, behandeling via email werd veralgemeend, en de permanenties in de provincies en in de hoofdstad werden afgeslankt of gesloten.
Contact met een maatschappelijk assistent tijdens een permanentie is van essentieel belang. Het biedt de persoon met een handicap de gelegenheid zijn tijd te nemen om informatie in te winnen over zijn rechten en plichten en over de te volgen procedures voor het verkrijgen van tegemoetkomingen en vergoedingen. Heel vaak biedt dit contact de betrokkene echter ook de kans om over zijn leefomgeving en zijn globale noden te praten en om zich doeltreffend te laten begeleiden of bijsturen door een maatschappelijk assistent van de DG Personen met een handicap. De maatschappelijk assistent op zijn beurt kon zijn netwerk activeren om een opvolging uit te werken. Deze mogelijkheid is gewoonweg verdwenen omdat de toegangspoort tot de DG vaak beperkt is tot internet- of telefonie-oplossingen, die de identificatie van de noden en een persoonlijkere begeleiding in de weg staan. De NHRPH vreest dat, nu de burger een aanvraag voor een afspraak moet indienen, dit voor de persoon met een handicap, die zich al te vaak reeds in een kwetsbare sociale en economische situatie bevindt, een onoverkomelijke hindernis zal vormen.
Ter staving verwijst de NHRPH naar de conclusies en aanbevelingen van het Tweejaarlijks Verslag 2015-2016 http://www.armoedebestrijding.be/publications/verslag8/volledigverslag.pdf. Deze onderstrepen de huidige inkrimping van de Belgische publieke diensten en het verlies van rechten dat daaruit daadwerkelijk voortvloeit (pp. 189 en volgende):
- Verschuiving van de verantwoordelijkheid naar een lokaler beleidsniveau
- Verschuiving van de verantwoordelijkheid naar het individu
- Verschuiving van de verantwoordelijkheid naar de markt
- Fragmentering van de bevoegdheden
- Verwarring van de rollen
De NHRPH maakt zich ernstig zorgen over de handhaving van de begeleidingsopdracht van de sociale dienst van de DG Personen met een handicap en over de realisatie van de engagementen aangegaan in het kader van de bestuursovereenkomst 2016-2017 van de FOD Sociale Zekerheid.
Bezorgd
- Voor opvolging aan de Eerste Minister;
- Voor opvolging aan mevrouw Maggie De Block, Minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken;
- Voor opvolging aan mevrouw Elke Sleurs, Staatssecretaris voor Personen met een Handicap;
- Voor opvolging aan de heer André Gubbels, Directeur-generaal van de DG Personen met een handicap;
- Ter info aan UNIA, Interfederaal Gelijkekansencentrum;
- Ter info aan het Interfederaal Coördinatiemechanisme.