Sneller naar zee, tenzij je een handicap hebt?

De NMBS heeft het pilootproject 'Kust-Express' gelanceerd. Dat zijn extra treinen naar de kust bovenop het gebruikelijke treinaanbod. Reservatie voor de Kust-Express is verplicht. Er kan al worden gereserveerd. (site NMBS - Kust-Express: reserveer je plaats naar zee)

Uiteraard is er geen bezwaar tegen een groter aanbod van treinen naar de kust, maar de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) maakt zich zorgen over de toegankelijkheid van de Kust-Expresstreinen voor personen met een handicap (PMH). Het gaat dan in het bijzonder over het onlinereservatiesysteem. De NHRPH formuleert een aantal vragen en opmerkingen bij dit pilootproject:

• De reservatie van de Kust-Express kan enkel online. Dat creëert een probleem voor kwetsbare groepen, waaronder een deel van de personen met een beperkte mobiliteit en de personen met een handicap. Voor een groot deel van deze groep is de digitale kloof zeer reëel. De NHRPH vreest dat de reservatiemodule niet (voldoende) toegankelijk is voor hen. Het Raadgevend Comité voor de Treinreizigers heeft zich overigens eerder al uitgesproken tegen elk verplicht reservatiesysteem voor treinreizigers. (site 7sur7.be - "Côte-Express": la SNCB va tester des trains directs avec réservation vers la Côte)
• Is de reservatie van de Kust-Express te combineren met de reservatie van assistentie, en zo ja, op welke manier? Veel PMH hebben sowieso assistentie nodig bij het reizen per trein, maar de huidige reservatie-app voor assistentie is onvoldoende toegankelijk en gebruiksvriendelijk.
• Voor de startstations voor de Kust-Express (Brussel-Zuid, Luik-Guillemins, Antwerpen-Centraal en Gent-Sint-Pieters) geldt de kortere reservatietermijn voor assistentie van minimaal 3 uur. Helaas zullen veel PMH eerst een trein in een ander station moeten nemen naar een van deze stations, en voor reizen met een overstap geldt een reservatietermijn voor assistentie van minimaal 24 uur. Voor een reis naar zee, afhankelijk van factoren als het weer, is dat erg lang op voorhand. Jammer, want de tijdwinst van de Kust-Express zou een erg welkome compensatie zijn voor PMH, die doorgaans langer onderweg zijn dan andere reizigers. In deze context herhaalt de NHRPH zijn standpunt dat een assistentie idealiter zonder voorafgaande reservatie moet kunnen gebeuren vanuit elk station.
• Reizen met de Kust-Express kan enkel na verplicht inchecken in het station. De reiziger moet zich 15 minuten voor vertrek aanmelden op het perron. Is hierbij aan de PMH gedacht?
• Aan een reis met de Kust-Express hangt ook een prijskaartje vast van 1 euro extra per persoon. Ook dit treft kwetsbare groepen zoals PMH harder dan andere reizigers. Armoede en handicap gaan vaak hand in hand, zoals al herhaaldelijk is aangetoond.
• De NHRPH vroeg de verantwoordelijke van het Programma Toegankelijkheid van de NMBS, telefonisch om meer informatie, maar deze bleek niet op de hoogte van dit project. De NHRPH is zelf ook niet geconsulteerd. Toegankelijkheid wordt dus nog altijd niet systematisch opgenomen in nieuwe NMBS-projecten! Dat laat vrezen dat die projecten niet of onvoldoende toegankelijk zullen zijn.

De NMBS moet rekening houden met de toegankelijkheid voor personen met een handicap. Ook al blijft het gebruikelijke treinaanbod bestaan, toch kan dit project een discriminatie van personen met een handicap inhouden. Daarom heeft de NHRPH op donderdag 27 mei 2021 een schrijven gericht aan:

• De heer Georges Gilkinet, Minister van Mobiliteit,
• Mevrouw Karine Lalieux, Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris,
• Mevrouw Sophie Dutordoir, CEO NMBS.

De NHRPH wil de garantie dat PMH vlot per trein naar de kust kunnen reizen, op gelijke voet met andere burgers.